Ο ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΜΟΥ

A1.2

B' Κατεύθυνση and Α’ εξάμηνο

A1.2

Πολιτιστική Κληρονομιά, Μουσεία και Δίκαιο

Στόχος τού μαθήματος είναι η εισαγωγή του φοιτητή στη βασική γνώση σχετικά με ζητήματα νομικής προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς και των μνημείων καθώς και τη λειτουργία βασικών κρατικών θεσμών, που σχετίζονται με αυτά.
Η εισαγωγική προσέγγιση του μαθήματος εστιάζει σε ζητήματα ορολογίας καθώς και στους βασικούς σταθμούς της νομοθετικής ιστορίας για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, από τη γέννηση του σύγχρονου ελληνικού κράτους (1832) και της αρχαιολογικής υπηρεσίας (1833), της παλαιότερης υπηρεσίας για τον πολιτισμό στην Ευρώπη.
Ο βασικός κορμός τού μαθήματος αφορά στο Εθνικό Δίκαιο (Σύνταγμα, Νομοθετήματα) και τις Διεθνείς Συμβάσεις Προστασίας (κυρωμένες ή μη από την Ελληνική Βουλή). Παρουσιάζονται, επίσης, κείμενα σημαντικών Διεθνών Οργανισμών (π.χ. ICOMOS, UNESCO, UNIDROIT κ.ά): Χάρτες Προστασίας και Κώδικες Δεοντολογίας για τα Μουσεία, τα Μνημεία και την Πολιτιστική Κληρονομιά, υλική και άυλη.

Αναλυτικά:

A. Εισαγωγή-Βασική Ορολογία.
Β. Η Ελληνική Νομοθεσία για την Πολιτιστική Κληρονομιά. Σύντομη Ιστορία.
Γ. Η Συνταγματική Προστασία.
Δ. Η Νομοθετική Προστασία.

1. Βασικό Εθνικό Δίκαιο:

o Ο Νόμος 4858/2021: «Κύρωση Κώδικα Νομοθεσίας για την Προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς».
o Ο Νόμος 3028/2002: «Για την Προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς».
o Το Προεδρικό Διάταγμα 4/2018: «Οργανισμός Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού».
o Ο Νόμος 4761/2020: «Αναδιοργάνωση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων και μετονομασία του σε Οργανισμό Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων».

2. Συμπληρωματικό Εθνικό Δίκαιο.
3. Οι Διεθνείς Συμβάσεις που έχουν κυρωθεί από την Ελληνική Βουλή.
4. Οι Διεθνείς Συμβάσεις που δεν έχουν κυρωθεί από την Ελληνική Βουλή.

Ε. Διεθνείς Χάρτες και Κώδικες Δεοντολογίας Προστασίας Μνημείων.
ΣΤ. Περιπτώσεις Μελέτης.

Περίγραμμα του μαθήματος

Μάθημα 1: Εισαγωγή-Βασική Ορολογία. Η Ελληνική Νομοθεσία για την Πολιτιστική Κληρονομιά – Σύντομη Ιστορία.
Μάθημα 2: Ο Νόμος 4858/2021: «Κύρωση Κώδικα Νομοθεσίας για την Προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς», ο Νόμος 3028/2002: «Για την Προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς», το Προεδρικό Διάταγμα 4/2018: «Οργανισμός Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού».
Μάθημα 3: Ο Νόμος 4761/2020: «Αναδιοργάνωση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων και μετονομασία του σε Οργανισμό Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων», Συμπληρωματικό Εθνικό Δίκαιο, Διεθνείς Συμβάσεις που έχουν κυρωθεί από την Ελληνική Βουλή, Διεθνείς Συμβάσεις που δεν έχουν κυρωθεί από την Ελληνική Βουλή.
Μάθημα 4: Διεθνείς Χάρτες και Κώδικες Δεοντολογίας Προστασίας Μνημείων, Περιπτώσεις Μελέτης.

 

Βιβλιογραφία

-Κανελλοπούλου-Μπότη Μ., Μουσεία και Δίκαιο, Εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα-Θεσσαλονίκη, 2023.
-Τροβά Ε., Η πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης, Εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα-Θεσσαλονίκη, 2018.
-Παπαπετρόπουλος Δ., Προστασία της αρχαιολογικής και νεώτερης πολιτιστικής κληρονομιάς, 2η έκδ., Εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα-Θεσσαλονίκη, 2017.
-Μπούνια Α., Στα παρασκήνια του Μουσείου-Η διαχείριση των μουσειακών συλλογών, Εκδ. Πατάκης, Αθήνα, 2016.
-Πετράκος Β., Η Απαρχή της Ελληνικής Αρχαιολογίας και η Ίδρυση της Αρχαιολογικής Εταιρείας, Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας, αρ. 234, Αθήναι, 2004.
-Βουδούρη Δ., Κράτος και Μουσεία, Το θεσμικό πλαίσιο των αρχαιολογικών μουσείων, Εκδ. Σάκκουλας Α.Ε., 2003.
-Πάντος Π., Κωδικοποίηση Νομοθεσίας για την Πολιτιστική Κληρονομιά. Α. Ελληνική Νομοθεσία, Β. Διεθνές και Κοινοτικό Δίκαιο, Αθήνα 2001-2005.
-Το σώμα των νομοθετημάτων και σχετικών κειμένων (αρχεία σχετικών ιστολογίων)
-Επίσημη σελίδα YΠΠΟΑ (κ.ά. σχετικές ιστοσελίδες): https://www.culture.gov.gr/el/ministry/SitePages/archeology_laws.aspx
Υπεύθυνος μαθήματος Αρακαδάκη Μαρία
Εξάμηνο Α
Τύπος μαθήματος Υποχρεωτικό
Πιστωτικές μονάδες 2,0
Ώρες διδασκαλίας 12
Διδάσκοντες Γεωργάκη Πολυξένη
Τρόπος εξέτασης Γραπτή εξέταση
Σύνδεσμος ΜΟΔΙΠ