B3.7

Σκοπός του μαθήματος : Η εξοικείωση με τις αρχές της Επιστήμης του Χρώματος και την εφαρμογή της Χρωματομετρίας στην τεκμηρίωση του χρώματος των έργων τέχνης και των (εικονογραφημένων) ιστορικών μνημείων. Η ακριβής μέτρηση του χρώματος και της φασματικής ανακλαστικής ικανότητας επιτρέπει την σημείο προς σημείο εξέταση της (ζωγραφικής) επιφάνειας, συνεισφέροντας στην αναγνώριση της σύστασης των υλικών και τη μελέτη των φυσικών ιδιοτήτων τους.
Η μέτρηση συμβάλλει στην κατανόηση του ρόλου του χρώματος στη διαμόρφωση του αισθητικού αποτελέσματος της επιφάνειας. Παράλληλα, η μελέτη της φυσιολογίας της όρασης φωτίζει τους μηχανισμούς του οπτικού συστήματος αλλά και τους παράγοντες που διαμορφώνουν τον τρόπο που ο ανθρώπινος εγκέφαλος αντιλαμβάνεται το χρώμα ενός μεμονωμένου ερεθισμού ή μιας χρωματικής σύνθεσης. Η Χρωματομετρία εφαρμόζεται στη μελέτη και τη συστηματική παρακολούθηση (monitoring) της κατάστασης διατήρησης του έργου και των πιθανών χρωματικών μεταβολών που προκύπτουν με το χρόνο υπό την επίδραση ατμοσφαιρικών παραγόντων γήρανσης, επεμβάσεων συντήρησης ή άλλων αιτιών.

Εκπαιδευτικοί στόχοι :
Η κατανόηση των βασικών θεωρητικών αρχών της επιστήμης του χρώματος και της φυσιολογίας της χρωματικής αντίληψης καθώς και η εμβάθυνση στις εφαρμογές της χρωματομετρίας στην επιστήμη της συντήρησης και τη διεπιστημονική τεκμηρίωση των έργων πολιτιστικής κληρονομιάς.

Ανάλυση του μαθήματος :
– Βασικές αρχές της φυσικής και της χημείας του χρώματος ως αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης του φωτός με την ύλη.
– Φασματοσκοπία ορατού
– Στοιχεία φυσιολογίας της ανθρώπινης όρασης που σχετίζονται με τον τρόπο αντίληψης του χρώματος. Πώς γίνεται αντιληπτή η φύση του χρώματος; Πώς μεταφράζεται ένας χρωματικός ερεθισμός από το σύστημα της όρασης;
– Θεωρητικό υπόβαθρο της σύγχρονης χρωματομετρίας
– Τριχρωματική θεωρία, Τριερεθισμικοί χώροι, Πρότυπα χρωματομετρικά συστήματα RGB (CIE, 1931), XYΖ (CIE, 1931), Σύστημα MUNSELL, Ενιαίοι χρωματικοί χώροι (CIELAB 1976, κ.λ.π.).
– Μεθοδολογία μη καταστρεπτικής μέτρησης του χρώματος με τη βοήθεια διαφόρων τύπων φασματοφωτομέτρων
– Εφαρμογές της χρωματομετρίας στην τεκμηρίωση και τη συστηματική παρακολούθηση της κατάστασης διατήρησης της επιφάνειας των έργων ζωγραφικής και ιστορικών μνημείων.

Διδακτική υποστήριξη:
Σημειώσεις για διανομή:
Σ. Σωτηροπούλου, Ι. Χρυσουλάκης, Συμβολή της Επιστήμης του Χρώματος στη Χρωματομετρική Μελέτη των Ζωγραφικών Έργων Τέχνης και των Εικονογραφημένων Ιστορικών Μνημείων, Σημειώσεις μαθήματος, Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών, 1998.

Βιβλιογραφία:
– Color Science in the Examination of Museum Objects: Nondestructive Procedures. Tools for Conservation., Johnston-Feller, Ruth. 2001. Los Angeles, CA: Getty Conservation Institute.
– Colorimetry. Fundamentals and Applications., N. Ohta and A.R. Robertson, John Wiley and Sons Inc., 2005
– Color Vision and Colorimetry. Theory and Applications. Second edition., D. Malacara. SPIE Press, 2011 – – The Physics and Chemistry of Color. The fifteen Causes of Color., K.Nassau, John Wiley and Sons Inc., 1983.

Αξιολόγηση
Εξετάσεις ( 100 %)